21 Temmuz 2008 Pazartesi

Türkiye Petrolleri A.O'na Arşivsel Bir Bakış 1954-2005

PETROL YASASI HAZIRLANIYOR
Petrol Yasası hazırlanırken, baştan sona büyük emeği geçen Necdet Egeran anlatıyor : “ Takdirle andığımız, büyüğümüz Cevat Eyüp Tasman, bizim baş petrol müşavirimizdi. Kendisini aldım, beraber oturduk, mevzuu inceledik ve neticede dedik ki; bu imtiyaz şekline girmek doğru değildir. Bunu kanuni bir şekilde, yani Maden Kanunu nasılsa, ona paralel bir petrol kanunu ile bu işi halledelim neticesine vardık. Ve bunu Bakanlığa intikal ettirdim. Bakanlıkta da o zamanlar müsteşar olan Kemalettin Apak’la çok yakınlığım, dolayısıyla devamlı temas imkanımız vardı. Bakan da sayın Sıtkı Yırcalı idi. Bakan beyin kendilerine anlattım. Dediler ki ; “ Madem ki bunu kanun yapma imkanı var. O zaman bir kanun hazırlama, yapma gayreti içinde olalım.” Biz, ilkten kendimiz yaparız zannettik. Ve, Petrol Kanunu, Maden Kanunu’na paralel olacağına göre Maden Dairesi Müşaviri Safi Teziç arkadaşımızı rica ettim, beraber çalışmamız için. Onunla beraber, Hukuk Fakültesi profesörlerinden Muvaffak Akbay’ı da rica ettim. Prof. M. Akbay, S. Teziç, ben ve Cevap Eyüp Taşman, bir tasarı hazırlamaya çalıştık. Bir iki ay içinde bunu hallettik. Kendimiz çok acele birşeyler yaptık. Çünkü acele birşeyler isteniyordu. Ama gördük ki ; böyle bir kanunla yabancı şirketlerin Türkiye’ye celbi (gelmesi) imkanı yok. Çünkü onlarla temas etmek, onların istediklerini bilmek, ona göre hazırlıklar yapmak lazım. Bunun için, yabancı bir mütehassısın bu iş üzerinde çalışması gerekir, dedik. Tornberg’i de imtiyaz üzerinde durduğu için istemediğimize göre, başkalarını isteyelim diye düşündük. Tam o esnada İsrail Devletinin bir petrol kanunu çıkarttığını duydum. Bu enteresandır. Burada acaba kim çalıştı? Kimin eliyle bu kanunu hazırlattılar diye düşündüm. Tahkik ettim. Neticede anlaşıldı ki; ABD’nin petrol dairesi reisliğini uzun süre yapmış , petrol jeoloğu olan ve aynı zamanda hukukçu olan Max Ball, bu işi hazırlamış. Enteresan dedik, hem jeolog hem hukukçu ve hem de uzun seneler ABD’de petrol dairesi reisliği yapmış, bu işi bilen bir adam. Kendisi hakkında tahkikat yapılması için, Bakanlığa bildirdim. Bakanlık da, Dışişleri Bakanlığı yoluyla, acele bir tahkikat yaptılar. ‘Olabilir, enteresan bir tip’ dediler ve kendisini Ankara’ya davet ettik.

devamı için tıklayınız